Na een lange pauze vanwege het coronavirus, mogen we weer avonden organiseren in de Guldenakker. We hebben weer een goede lezing gevonden, en hopen dat jullie weer in grote getale zullen komen.
Lezing: ‘Toen armoede nog een misdrijf was’ door Karel Govaerts.
Wanneer: dinsdag 19 oktober 2021.
Inloop: vanaf 19.30 start lezing 20.00u.
Plaats: De Guldenakker, Wittendijk Goirle.
Toegang is gratis.
Armoede is iets van alle tijden, maar er is in de loop der tijden op heel verschillende manieren tegenaan gekeken en mee omgegaan. Het is goed beschouwd een door God opgelegd ‘lot’, maar kan ook een gevolg van luiheid zijn. Tegenwoordig wordt het vooral gezien als een gevolg van ongelijkheid en economische onderontwikkeling. Karel Govaerts, voorzitter van het Gevangenismuseum in het Belgische Merksplas, weet over dit onderwerp op een boeiende en meeslepende wijze te vertellen. Speciale aandacht krijgt de ‘landloper kolonie’ van Merksplas.
In de vroege middeleeuwen aanvaardde men het standenverschil in de maatschappij, maar naarmate er meer armoede kwam, maakte men onderscheid tussen de ‘eigen’ armen en de vreemde armen. De eerste groep kon rekenen op mededogen en begrip, terwijl de vreemde bedelaars (ook landlopers of vagebonden genoemd) werden verjaagd en verbannen.
Om dit probleem op te lossen, werden in de periode van de Verlichting tuchthuizen opgericht, waar de landlopers werden onderworpen aan dwangarbeid. Het was de Nederlander Joannes Van den Bosch, die op het idee kwam om te starten met de zogenaamde ‘landbouwkolonies’ als oplossing voor het probleem van het pauperisme. In 1818 stichtte deze ex-generaal in Drenthe een ‘Maatschappij voor Weldadigheid’ en startte er met zogenaamde ‘vrije kolonies’ bestemd voor arme sukkelaars en ‘onvrije kolonies’ en voor bedelaars en landlopers, de ‘luiaards’ die dwangarbeid moesten verrichten. Eén ervan is het in Nederland welbekende Veenhuizen.
In 1822 werd de ‘Maatschappij voor Weldadigheid van de Zuidelijke Nederlanden’ opgericht met een ‘vrije kolonie ’met 129 boerderijtjes in Wortel en een ‘onvrije kolonie’ in het aangrenzende Merksplas. De vroegere landbouwkolonies van Nederland en België hebben zich samen kandidaat gesteld voor het Unesco Werelderfgoed.
Karel Govaerts vertelt over de inrichting van de instelling, het sociale leven en werken en de menselijke aspecten van de armen die er opgesloten werden. Het is een prachtig verhaal over de als kleine misdaad bekend staande bedelarij en landloperij in de 19e eeuw. Bij binnenkomst kregen de ‘misdadigers’ een nummer en bij overlijden gingen zij als nummer het graf in.
